TEHLİKE MİKROPLASTİKLERDE

Mikroplastik tehlikesi 

Her nereye bakarsak plastiklerle karşılaşma ihtimalimiz var ve bunların çoğu da günlük kullandığımız malzemelerden doğaya karışıyor. Dünyada hemen hemen her yerde karşımıza çıkan mikroplastikler çevreye birincil veya ikincil mikroplastikler olarak salınır.

Birincil mikroplastiklerin başlıca kaynakları: 

Yüz ve vücut temizleyiciler

Kozmetikler 

Temizlik malzemeleri 

Basınçlı hava yoluyla püskürtülen aşındırıcılar, İlaç ambalajları 

Tekstil ürünleri 

Tek kullanımlık plastikler; pet şişeler, bardak, pipet ve diğerleri 

Birincil mikroplastikler çoğunlukla kanalizasyon yoluyla atık su arıtma tesislerine, oradan da nehir ve denizlere ulaşırlar. 

Atık su arıtma tesisleri ise mikroplastikleri arıtmada yeterince etkin değildir. 

İkincil mikroplastiklerin kaynakları :

İkincil mikroplastikler, hem atık su arıtma tesislerinden hem de direkt olarak doğaya bırakılmalarından kaynaklı olarak bir kirlilik oluştururlar. 

Boyutları 5 milimetreden 100 nanometreye kadar değişen mikroplastikler, denizlerde yaşayan canlıların içine de girerek besin zincirine dahil oluyorlar ve son olarak da bizim vücutlarımıza giriyorlar. Deniz ürünleri tüketenler sıklıkla bu mikroplastikleri alıyorlar. Midye tüketimi ülkeler ve jenerasyonlar arasında büyük farklılık gösterse de ortalama bir midye tüketicisi bir yılda yaklaşık 11 bin mikroplastik yutuyor. Deniz tuzunun da mikroplastik kaynağı olduğunu unutmamakta fayda var. 1 kilogram deniz tuzu 600’den fazla mikroplastik içerebiliyor. 

Yapılan çalışmalarda deniz ürünü olmayan ama tavuk, bal, bira gibi ürünlerde de hatırı sayılır miktarlarda mikroplastik oranlarına rastlandı. . Meyve ve sebzeler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre elmalar gram başına ortalama 195.500 parçacıkla meyvelerde en yüksek mikroplastik oranına sahip. Brokoli ve havuçlarda ise 100.000’den fazla plastik parçacık bulunuyor

Mikroplastik yuttuğumuzun en bilinen örneklerinden biri şişelenmiş pet sular. Tek kullanımlık su şişeleri her bir litre başına 2 ila 44 adet mikroplastik barındırıyor. Ancak günde bir litre pet veya damacana şişe su içerek ortalama bir midye tüketicisinden daha fazla mikroplastik yuttuğunuzu unutmamak lazım. 

Ayrıca poşet ve stick çaylarda, kullanılan materyalin sıcak su ile teması sonucunda önemli bir miktarda mikroplastk içeceğe karışmakta. Bir çay poşeti ile 3 mikrometreyle 5 milimetre arasında 13 bin kadar mikroplastiğin geçmektedir.

Yapılan başka bir çalışmada; İtalya'nın başkenti Roma'da, yeni doğum yapmış sağlıklı 34 anneden alınan süt örnekleri üzerinde yapıldı. Süt örneklerinin yüzde 75'inde mikroplastik tespit edildi

Kozmetiklerde mikroplastik 

Kozmetik ürünlerde mikroplastiklerin kullanımı, ürünlerin doku, renk ve koku gibi özelliklerini iyileştirmek, veya cilt üzerindeki etkinliği artırmak amacıyla gerçekleştirilir.

Tüketici ürünlerinde, mikroplastik partiküller en iyi aşındırıcı olarak bilinirler (örneğin kozmetiklerde mikro boncuklar olarak bilinen peeling ve parlatıcı maddeler olarak), ancak aynı zamanda bir ürünün kalınlığını, görünümünü ve stabilitesini kontrol etmek gibi başka işlevlere de sahip olabilirler. 

Makyaj ve Bakım Ürünleri Niçin Mikroplastik İçerir?

Diş macunu, duş jeli, peeling ürünleri veya rujlarda bulunan mikroplastikler; ayırıcı, aşındırıcı, bağlayıcı, doldurucu veya film tabakası oluşturucu olarak görev yaparlar 

Çamaşırlarda mikroplastik 

Kıyafetlerin büyük bir çoğunluğu  artık değerli doğal liflerden değil yarı sentetik veya sentetik liflerden üretilmektedir. Bu Sentetik kıyafetler her yıkandığında, mikroplastik denilen en küçük lifler suya karışmaktadır. 

İngilterede 2011 yılında yapılan bir çalışmada; tek bir parça giyim yıkandığında 1900’den fazla sentetik lif atık suya karıştığı tespit edildi. 

6 kg.’lık bir grup çamaşır yıkandığında polyester+pamuk’tan imal edilenlerden ortalama 138.000 lif, polyesterden üretilenlerden 496.000 lif ve akrilik malzemeden olan çamaşırlardan 729.000 lif suya karışmaktadır. 

Sıkma işlemi, deterjan ve yüksek sıcaklık dolayısıyla dokusu daha da zayıflayan çamaşırlarda bu oran artmaktadır. 

Sağlığa olan etkileri : 

Hayatımızda bu kadar geniş yer kaplayan mikroplastiklerin sağlığa zararları konusunda çok sayıda çalışma mevcut. Bunların bir kısmı mikroplastiklerin insan sağlığı üzerinde henüz etkileri olmadığını söylese de büyük bir kısmı mikroplastiklerin zararlarını kabul ediyor. Yapılan araştırmalara göre mikroplastikler;

• Bilişsel gelişim bozukluklarının ortaya çıkmasında etkili olabilir.
• Obezite ve kanser gibi önemli hastalıkların oluşmasına yol açabilir.
• Doğumlarda kusurların ve üreme sorunlarının oluşmasında etkisi olabilir.

Mikroplastiklerin insan vücudunda ortaya çıkaracağı zararlar henüz kesin olarak bilinemese de plastiklerin çevreye ve deniz yaşamına verdiği zararı zaten bilinmektedir. 

Mikroplastikleri azaltmak için ne yapalım? 

Mikroplastik kirliliğini ve canlılara verdiği zararı azaltmak için yapılacakların başında plastik kullanımını azaltmak yer alır. Alışverilerde plastik poşetler yerine bez çantalar kullanabilirsiniz. 

Küçük ambalajlı ürünlerden çokça almak yerine gramajı büyük olan ürünleri tercih edebilirsiniz. Pet şişe yerine kendi termosunuzu taşıyabilir veya cam ambalajları tercih edebilirsiniz. 

Plastik pipet yerine kağıt pipet, tek kullanımlık poşetli gıdalar yerine güvenilir marketlerden açık ürünleri almayı deneyebilirsiniz. 

Bir diğer önemli katkı, plastik geri dönüşümünü sağlamak. Bunun için plastik atıklarınızı evinizde ayrı bir kutuda biriktirin ve bu atıkları yakınınızda bulunan plastik atık kutusuna atın. 

Hatta çevrenizi de bu konuda bilinçlendirin ve geri dönüşüme olan desteğinizi onlarla paylaşın. 

Unutmayın, plastik ayak izimizi ne kadar hızlı azaltırsak o kadar az mikroplastik tüketiriz

iOS için Outlookuygulamasını edinin...[İleti kısaltıldı]  Tüm iletiyi görüntüle